“අපව විස්තර කරන්නේ මෙහෙමයි: හොල්මන, මූසලී, ගණිකාව, මිනිස්සු කන ගෑණි … “
චීන ගායිකා ටැන් වෙයිවෙයි මෑතකදී සජීවී රූපවාහිනී ප්‍රසංගයකදී සිය නවතම පොප් ගීතය වන ‘ෂියාඕ යුවාන්’ (Xiao Juan) ගායනා කරන අතරතුර වේදිකාවේ සිටගෙන මෙම ප්‍රබල වචන පැවසුවාය. තමන්ද මිනිසුන් ලෙස දැකිය යුතු යැයි නිහඬ ඉල්ලීමක් කරමින්, මෙතෙක් පැළඳ සිටි අව් කණ්ණාඩි ගලවා පසෙකට විසි කළ කාන්තාවන් පිරිසක් ඇය වටා රොක් වී සිටියහ.
ගෘහස්ථ හිංසනයට එරෙහිව මනෝභාවයන් හැඩගස්වන විවේචනාත්මක ගීතයක්වන ෂියාඕ යුවාන් එළිදැක්වූ දා සිට සිය දහස් ගණනක් චීන කාන්තාවන්ගේ ආකර්ෂණය දිනා ගෙන තිබේ.
මෙම වසරේ චීනයේ පුවත් සිරස්තලවල ආධිපත්‍යය දැරූ කාන්තාවන්ට එරෙහි හිංසනය පිළිබඳ නිශ්චිත සිද්ධීන් කීපයක් ද සඳහන් කරමින්, වැරදි හැසිරීම් සහ වින්දිතයින්ට දොස් පැවරීමට එරෙහිව මෙම ගීතයේ පද රචනය පෙළ ගස්වා තිබේ.
එය නිර්භීත ප්‍රකාශයකි. ටැන් වෙයිවෙයි යනු චීනයේ ප්‍රධාන ධාරාවේ සංගීතඥයන් කීපදෙනාගෙන් කෙනෙකි. සමහර විට සංගීතය භාවිත කරමින් මෙම ගැටලුව විසඳීමට ඉදිරිපත් වූ එකම තැනැත්තා විය හැකිය. චීනය තුළ ගෘහස්ථ හිංසනය තවමත් බොහෝ විට තහනම් මාතෘකාවක් ලෙස සැලකේ.
‘මගේ නම දැනගන්න … එය මතක තබා ගන්න’
ටැන් ගේ නව ඇල්බමය “3811” ලෙස නම් කර ඇති අතර, එයින් ඇයගේ වයස මෙන්ම ඇල්බමයේ ගීත 11 ගැන දැක්වේ. එම ගීත චීන කාන්තාවන්ගේ සැබෑ ජීවිත කතා විස්තර කරයි. කුලී රථ පදවන තනි මවකගේ සිට අවුරුදු 12 ක ගැහැණු ළමයෙකු වැඩිවියට පැමිණීම, සහ බස් ටිකට් ක්‍රියාකරුවෙකු ලෙස සේවය කරන ටැන්ගේ නැන්දා ගැන පවා මම ගීතවලින් කියැවේ.
චීන සංගීත විචාරක පෝස්ට්මන් (අන්වර්ථ නාමයකි) බීබීසී සේවයට පැවසුවේ, මෙම ගීත ඇල්බමය කැපී පෙනෙන්නේ ශක්තිමත් ස්ත්‍රීවාදී අදහස් නිසා පමණක් නොව, එය සාමාන්‍ය කාන්තාවන් ලෙස පෙනෙන පිරිසකට වැදගත්කමක් ලබා දීම නිසා බවය.
“අද සිට වසර ගණනාවකට පසු මෙම කාල පරිච්ඡේදය දෙස ආපසු හැරී බලන විට, සිදුවූයේ කුමක්දැයි දැන ගැනීම සඳහා අපි සුපුරුදු චිත්‍රපට, පොත්, පුවත් සහ මාධ්‍ය වෙබ් අඩවි දෙස පමණක් බලන්නේ නැහැ. මේ විදිහට ගීත ඇල්බමයක පටිගත කර නැත්නම් මුළුමනින්ම අමතක වී යන්න තිබූ මේ සාමාන්‍ය කාන්තාවන්ගේ කථා සහ නම් ද අපිට දැකගන්න පුළුවන්,” ඔහු පැවසීය.
නමුත් මෙම ගීත ඇල්බමයේ වඩාත්ම කැපී පෙනෙන ගීතය නිසැකවම ෂියාඕ යුවාන් වන අතර එය බොහෝ විට චීනයේ ප්‍රචණ්ඩකාරී අපරාධවලට ගොදුරු වූ කාන්තාවන් හඳුන්වන නාමයයි.
“අපේ නම් ෂියාඕ යුවාන් නොවේ… මගේ නම දැනගෙන එය මතක තබා ගන්න,” ටැන් ගායනා කරන්නීය.
පුවත් සිරස්තල බවට පත් වූ ගෘහස්ථ හිංසනයට අදාළ භයානක සිද්ධීන් ගැන මෙම පදවල විවිධාකාරයෙන් සඳහන් කර ඇති බව පෙනේ.
ෂියාඕ යුවාන් හි සඳහන් කරන නඩු
- “කිසිවෙකු අකීකරු වීමට එඩිතර වන්නේ නැත … ඔබ ඔබේ අත්, පෙට්‍රල් සහ සල්ෆියුරික් අම්ලය භාවිතා කරනවා.”
මෙහි “පෙට්‍රල්” ලෙස හඳුන්වන්නේ සැප්තැම්බර් මාසයේ දී සජීවී විකාශයක යෙදෙන අතරතුර පෙට්‍රල් දමා පණපිටින් පුළුස්සා දැමූ සමාජ මාධ්‍ය ජාල ක්‍රියාකාරිනියක වන ‘ලමූ’ය.
- “කාණුවකින් අපව මංගල ඇඳේ සිට ගං ඉවුර දක්වා ඇද දමන්න, මගේ සිරුර සූට්කේස් එකකට දමන්න.”
ජූලි මාසයේදී, හැංෂෝ කාන්තාවක් ඇගේ ස්වාමිපුරුෂයා විසින් කපා කොටා ඝාතනය කර ශරීර කොටස් ජල ටැංකියකට දමා ඇත. මාස කීපයකට පසු ඔක්තෝම්බර් මාසයේදී සිහුවාන් පළාතේ සූට්කේස් එකක තිබී කපා දමා තිබූ මළ සිරුරක් සොයා ගනු ලැබිණ.
- “එය සඳළුතලයේ ශීතකරණයක තබන්න.”
2016 දී ෂැංහයිහි පුද්ගලයෙක් සිය බිරිඳ මරා දමා ඇගේ සිරුර සඳළුතලයේ ශීතකරණයක මාස තුනක කාලයක් ගබඩා කර තැබීය. මෙම වසරේ ජුනි මාසයේදී මෙම පුද්ගලයාට මරණ දණ්ඩනය ක්‍රියාත්මක කර තිබේ.
අතපසු කිරීමට අපහසු තවත් අංගයක් මෙහි තිබේ: කාන්තාවන් හඳුන්වන චීන යෙදුම් ලැයිස්තුවක් ද මෙම ගීතය තුළ දැකිය හැකිය. “ගණිකාව”, “මිනිස්සු කන ගෑණි” එවන් යෙදුම් කීපයකි.
“චීන භාෂාවේ බොහෝ අසභ්‍ය වචනවල ‘nü’ යන යෙදුම තිබෙනවා. එය කාන්තාවන් හඳුන්වන චීන අක්ෂරයයි. එය චීන සංස්කෘතියේ ගැඹුරට මුල් බැස ඇති … කාන්තාවන්ට එරෙහි වීම පිළිබිඹු කරනවා,” බීජිං කාන්තා අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායමක් වන ‘Equality’ හි සම නිර්මාතෘ ෆෙන් යුවාන් බීබීසී සේවයට පැවසීය.
තවත් ප්‍රකට චීන ක්‍රියාකාරිනියෙකු වන ලූ පිං පවසන්නේ මෙවැනි අංග එකතු කිරීමෙන් ගීතය ගෘහස්ථ අපයෝජනය ගැන පමණක් නොව “එය පිටුපස ඇති කාන්තාවන්ට එරෙහි වීමේ සංස්කෘතිය” ද විවේචනය කරන බවය.
“ගීතයට යම් විරුද්ධත්වයක් ලැබීමට හේතුවත් මෙයයි. මන්ද, කුලදෙටු චීන සංස්කෘතිය විවේචනය කිරීමෙන් සමහරුන්ට අපහසුතාවයක් දැනිලා තිබෙනවා,” යනුවෙන් ඇය පවසයි.
කෙසේවෙතත්, චීනයේ බොහෝ සමාජ මාධ්‍ය භාවිතා කරන්නන් ගීතය අගයන බව පෙනෙන්නට තිබේ.
“ටැන් වෙයිවෙයිගේ පද රචනය බොහොම නිර්භීතයි” යන හැෂ්ටැගය මයික්‍රො බ්ලොග් අඩවියක් වන වීබෝහි මිලියන 340 කට අධික වාරයක් නරඹා ඇත.
එක් පරිශීලකයෙක් පැවසුවේ බැලූ බැල්මට පද රචනා “බියජනක” බවය.
“නමුත් සෑම වචනයක්ම ඔබේ හදවතට තදින් කාවදිනවා. මොකද ඊටත් වඩා භයානක දෙය නම් මේ සියල්ල සැබෑ ජීවිතයේ සිදුවීමයි” යැයි එම පුද්ගලයා ලියා තිබිණි.
කාන්තාවන් වෙනුවෙන් පෙනී සිට එවැනි අවංක ගීතයක් ගායනා කරන්න “ධෛර්යය දැක්වීම” ගැන බොහෝ දෙනෙක් ටැන්ට ස්තූති කර ඇත.
මෙම අදහස්වලට ප්‍රතිචාරයක් ලෙස පෙනෙන වැකියක් ටැන් මෑතකදී වයිබෝහි ලියා තිබිණි.
“එය ධෛර්ය නොවේ. එය වගකීම පිළිබඳ හැඟීමක් පමණයි.”
සාම්ප්‍රදායික සමාජයක්
Equality සංවිධානය පවසන්නේ 2016 සිට 2019 දක්වා කාලය තුළ සෑම දින පහකටම අවම වශයෙන් කාන්තාවන් තිදෙනෙකු ගෘහස්ථ හිංසනය හේතුවෙන් චීනයේ මිය යන බවය. මෙම නවතම දත්තවලින් පෙනී යන්නේ මෙය ඉතා අඳුරු ගැටළුවක් බවට පත් වී ඇති බවය.
බලධාරීන් මෙය විසඳීමට උත්සාහ කර ඇති අතර, වින්දිතයින්ට ආරක්ෂක නියෝග ලබා ගත හැකි ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහි නීතියක් 2016 දී හඳුන්වාදීමට ක්‍රියා කර ඇත.
ඒෂියා පදනමට අනුව, එතැන් සිට ගෘහස්ථ හිංසන සිදුවීම් මිලියන හයකට වඩා නැවැත්වීම හෝ වළක්වා ගැනීමට චීන පොලීසියට හැකි වී තිබේ. මෙම ගැටළුව කෙතරම් පුළුල් වී ඇත්ද යන්න අදාළ දත්ත පෙන්නුම් කරයි.
මතුපිටින් බලන කළ නීතිය ක්‍රියාත්මක වන බවක් පෙනෙන්නට තිබේ. කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට සම්බන්ධ සමස්ත චීන කාන්තා සම්මේලනයට ගෘහස්ථ හිංසනය පිළිබඳ පැමිණිලි පෙර වසරට සාපේක්ෂව 2019 දී 8.4% කින් අඩු වී ඇති බව රාජ්‍ය මාධ්‍ය වාර්තා කර තිබේ. නමුත් Equality සංවිධානයේ මාධ්‍ය නිරීක්ෂණවලින් සොයාගත් පරිදි පුවත් ආයතන දැන් වාර්තා කරන්නේ මීට වසර තුනකට හෝ පහකට පෙර සිදු වූ මරණවලට තුඩු දුන් ගෘහස්ථ හිංසනවලට වඩා අඩු සංඛ්‍යාවකි.
චීනය ගෘහස්ථ හිංසනය පිළිබඳ නිල සංඛ්‍යාලේඛන නිකුත් නොකරන අතර, ක්‍රියාකාරීන් පවසන්නේ බොහෝ ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩ ක්‍රියා තවමත් වාර්තා නොවී පවතින බවය.
චීනය යනු පවුල් සමගිය තවමත් වැදගත් සහ අගය කොට සලකනු ලබන ගැඹුරු සාම්ප්‍රදායික සමාජයක් ලෙස පැවතීම මෙම ගැටළුවේ මූලය වන්නේය. සමහරු පවසන්නේ ගෘහස්ථ හිංසනයන්ට ගොදුරු වූවන්ට පිටව යාම හෝ එයට එරෙහිව කථා කිරීම දුෂ්කර ක්‍රියාවක් බවය.
මේ අනුව එරට නීති හැඩගස්වා ඇත. නිදසුනක් වශයෙන් විචාරකයින් පෙන්වා දෙන්නේ ගෘහස්ථ ප්‍රචණ්ඩත්වයට එරෙහි නීතිය මැදිහත්කරුවෙකු ලෙස ඉදිරිපත් වී ගැටළුව සමතයකට පත්කිරීමය. ඔවුන් පවසන පරිදි එය වින්දිතයින් නිහඬ කිරීමට යොදා ගත හැකිය.
යුවළක් දික්කසාද වීමට පෙර දින 30 ක නව “සිසිල් කාල පරිච්ඡේදයක්” හඳුන්වා දීමට මෙම වසර මුලදී චීනය ක්‍රියා අතර, ගෘහස්ථ අපයෝජනයට ලක්වූවන් බලහත්කාරයෙන් නැවත සිය විවාහය සලකා බැලීමට එම කාලය යොදා ගත හැකි වීම යන්න කනස්සල්ලට හේතු වී තිබේ.
ලොව පුරා බොහෝ ස්ථානවල මෙන්, කොවිඩ් -19 ලොක්ඩවුන් සහ නිරෝධායන පියවරයන්ගේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස මෙම වසරේදී චීනයේ ගෘහස්ථ හිංසනය පිළිබඳ වාර්තා ඉහළ ගොස් තිබේ.
ලූ පින් විශ්වාස කරන්නේ ගැටළුව පිළිබඳ දැනුවත්භාවය වැඩිවීම නිසා මෙය සිදුවන බවය.
“මම පෞද්ගලිකව සිතන්නේ මෙය වැඩියෙන් නිරාවරණය වෙලා කියලයි, මොකද දැන් ජනතාව මේ ප්‍රශ්නය කෙරෙහි වැඩි අවධානයක් යොමු කර තිබෙනවා.”
“තව තවත් වින්දිතයින් මෙයට එරෙහිව කතා කරමින් මහජනයාගෙන් වැඩි සහයෝගයක් ලබා ගන්නවා. නමුත් ඔවුන්ට පහර දීම්වලටත් මුහුණ දෙන්න සිදු වෙනවා. මෙම අවස්ථාවේදී … (ජනතාව) තවමත් මේ ගැටළුව වටහා ගැනීමට පටන් ගෙන තිබෙනවා විතරයි. ඒ නිසා උණුසුම් විවාදයක් මතු වෙලා තියෙනව.”
ෆෙන් යුවාන් පවසන පරිදි, මෙම දැනුවත්භාවය ඉහළ නැංවීමට සැබවින්ම හේතු වූයේ 2018 දී චීනයට පැමිණි ‘MeToo’ ව්‍යාපාරයයි. එමඟින් පන්සල් හා විශ්ව විද්‍යාලවල සිට රූපවාහිනී කතා සංදර්ශන දක්වා විවිධ ආයතන හා සමාජයේ විවිධ පුද්ගලයින් සම්බන්ධ චෝදනා රාශියක් හෙළි විය.
ෆෙන් යුවාන් පවසන්නේ වරෙක ජාතික වශයෙන් ප්‍රමුඛතාවක් නොලැබ, අන්තර්ජාලය සහ මාධ්‍ය ආයතන හරහා ලිස්සා ගිය මෙම මාතෘකාව ගැන වර්තමානයේ ඇතිව තිබෙන “සාමූහික උනන්දුව” ජනතාව එකට එක්කර ඇති බවය.
මෙවැනි දේ පිළිබඳ විදේශීය වාර්තාකරණයේ වැඩිවීම මෙන්ම, සීමාවාසික පුහුණුව ලබමින් සිටි කාන්තාවක ඇයගේ ප්‍රධානියාට එරෙහිව නඩු පවරනු ලැබීම වැනි සිද්ධීන් නිසා චීනය උනන්දුවක් දක්වන මාතෘකාවක් ලෙස මෙය තහවුරු වී තිබේ.
ගෘහස්ථ හිංසනය පසෙකට දමා, විචාරකයින් අවධාරණය කරන්නේ චීනයේ කුලදෙටු සාරධර්ම ප්‍රකාශ කරන මෙය දුර්ලභ ගීතයක් බවය.
“මෙය සැබවින්ම ස්ත්‍රීවාදී ගීතයක් වගේම, ස්ත්‍රීවාදය කියන්නේ චීනයේ ප්‍රධාන ධාරාවේ සංගීත ක්ෂේත්‍රයේ ඉතා දුර්ලභ ගීත තේමාවක්. ඇත්ත වශයෙන්ම ස්ත්‍රීවාදයට පටහැනි ගීත බොහොමයක් තිබෙනවා” යැයි ලූ පින් පවසයි.
“චීනයේ ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයන් සහ විනෝදාස්වාදයේදී සමාජ යථාර්ථය විවේචනය කරන්නේ කලාතුරකින්. එවැනි තියුණු හා දරුණු ආකල්පයක් අනුගමනය කිරීමට ඉඩ හරින්නේ නැහැ. ටැන් නිර්භීතයි.”
චීනයේ කීර්තිමත් පුද්ගලයින් යම් අසාධාරණයකට එරෙහිව හඬ නැගීම සාමාන්‍ය දෙයක් නොවේ. බලධාරීහු බොහෝ විට සංවේදී යැයි සැලකෙන විෂයයන් වාරණය කරති.
මෙම ගීතය ජනප්‍රිය වූ දා සිට ටැන් ප්‍රසිද්ධියේ කතා කර හෝ සම්මුඛ සාකච්ඡා ලබා දී නොමැති අතර සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් සඳහා බීබීසී සිදු කළ ඉල්ලීමට ද ප්‍රතිචාර දක්වා නොමැත.
බොහෝ දෙනෙක් අන්තර්ජාලය හරහා ටැන් ගැන සැලකිලිමත් වී ඇති අතර, ඇයගේ ගීතය අවසානයේ වාරණය කරනු ඇත්දැයි කනස්සල්ල ප්‍රකාශ කර ඇත. නමුත් සිදු විය හැකිද?
“මෙය කීමට අපහසුයි. රතු ඉර කොතැනදැයි කිසිවෙකුත් හරියටම දන්නේ නැහැ,” ලු පින් පවසයි.
“(නමුත්) මට වැදගත් වන්නේ ගීතය මේ වන විටත් තිබෙන එකයි. කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් ප්‍රබල ලෙස විහිදී ගිහින් පුළුල් මට්ටමින් විවාදයට තුඩු දී ඇති බවට ඇඟවෙන ලකුණක් එය.
“මෙය අපේ සමාජ ඉදිරි ගමනේ නව ආරම්භයයි.”
උපුටා ගැනීම – බී.බී.සී සන්දේශය
